Przyczyny awarii turbosprężarki

Turbosprężarka w samochodzie jest jednym z najbardziej trwałych elementów układu napędowego. Turbina stosunkowo rzadko ulega naturalnemu wyeksploatowaniu, a przyczyny jej ewentualnych awarii często leżą po stronie samego pojazdu. Bardzo ważne jest, aby po uszkodzeniu ustalić istotę awarii zanim zamontuje się kolejną turbosprężarkę - pomoże to w zapobiegnięciu ponownemu jej uszkodzeniu z powodu niesprawności zewnętrznego osprzętu.

Typowe przyczyny awarii turbosprężarki

Zanieczyszczony olej silnikowy

Pojawienie się głębokich rys na łożyskach jest spowodowane przez zanieczyszczony olej. W celu uniknięcia tego typu uszkodzeń należy stosować olej i filtry wysokiej jakości oraz koniecznie wymieniać je zgodnie z zaleceniami producenta, jak również po każdej naprawie turbosprężarki. Jeśli dbamy o ten aspekt możemy bez większych obaw korzystać z pojazdu.

Awarie związane z zabrudzonym olejem mogą być spowodowane przez:

• zaniedbanie terminowej wymiany oleju,
• zniszczony, zużyty lub niskiej jakości filtr oleju,
• zużycie silnika lub jego uszkodzenie,
• niesprawność zaworu przelewowego filtra oleju.

Zaniki w doprowadzaniu oleju i brak odpowiedniego ciśnienia oleju

Zaniki w doprowadzaniu oleju lub zbyt niskie jego ciśnienie powodują wypolerowanie oraz wypalanie powierzchni łożysk. Przy dużym i długotrwałym niedoborze ciśnienia oleju poza usterką wypalenia oraz wypolerowania łożysk turbosprężarki powoduje objawy przebarwienia.

Niedobór ciśnienia jest najgroźniejszą formą przerw w dostarczaniu oleju. Taka awaria może być spowodowana:

• uruchomieniem turbosprężarki bez zalania olejem,
• zgiętym, złamanym lub niedrożnym przewodem smarującym turbosprężarkę,
• niskim poziomem oleju w misce olejowej,
• nieprawidłowym startem silnika po wymianie lub naprawie turbosprężarki,
• niesprawną pompą olejową,
• zanikiem smarowania z powodu zbyt długiej pracy pojazdu na dużym nachyleniu terenu,
• długim okresem nieużywania samochodu,
• zużyciem silnika,
• niesprawnym układem odpowietrzenia komory korbowej (odma).

Ciała obce

Zdarza się, że obcy materiał wpada do korpusu wydechowego lub ssącego turbiny, wtedy może on powodować uszkodzenia wyraźnie widoczne na kołach turbiny i kompresora. Zanieczyszczenia w układzie dolotowym i wydechowym powstają wskutek niesprawnego funkcjonowania tych układów jak i podczas montażu turbosprężarki. Wszelkie zabrudzenia i zanieczyszczenia, takie jak sól czy piasek, dostając się do układu odbijają się od ścian sprężarki i mogą doprowadzić do całkowitego uszkodzenia łopatek. Także znajdujące się w kolektorze wydechowym zanieczyszczenia jak na przykład cząstki rdzy stwarzają ogromne zagrożenie dla wirujących z wysoką prędkością łopatek turbiny.

Przekroczenie krytycznej prędkości obrotowej turbosprężarki tzw. OVERSPEED

Zjawisko to występuje wtedy, gdy turbosprężarka osiąga chwilowo lub stale bardzo wysokie prędkości obrotowe (wyższe od prędkości założonej przez producenta). Często są to prędkości zmienne i przejście turbosprężarki z niskich obrotów do bardzo wysokich skutkuje zmianą struktury wewnętrznej koła kompresji (trwałe odkształcenie), co z kolei powoduje rozważenie i w efekcie zniszczenie turbosprężarki.

Przyczyny OVERSPEED-u to między innymi:

• nieszczelności w dolocie między turbosprężarką a kolektorem dolotowym, a w skrajnych przypadkach nawet całkowite rozerwanie rury,
• ograniczony dolot powietrza do turbosprężarki (zatkany filtr powietrza lub rura między filtrem a turbiną),
• modyfikacje silnika, tzw. „chipowanie”,
• niewłaściwie ustawiony lub zablokowany mechanizm zmiennej geometrii,
• niewłaściwy sygnał sterowniczy do turbosprężarki z układu sterowania w aucie,
• zużyte wtryskiwacze,
• zainstalowanie niewłaściwej turbosprężarki.

Zużycie eksploatacyjne turbosprężarki

Po wieloletniej pracy może się zdarzyć, że turbosprężarka ulegnie naturalnemu zużyciu.

Efektem takiego zużycia może być:

• nadmierne zużycie paliwa;
• nadmierne zużycie oleju;
• spadek wydajności turbosprężarki, objawiający się dymieniem czy głośną pracą.

Serwisowanie turbosprężarek

Ze względu na skomplikowane działanie turbosprężarki oraz wielu możliwościach uszkodzenia należy regularnie poddawać ją serwisowi, a w pojeździe dbać o stan oleju i filtru oleju. Zwracając uwagę na te aspekty możemy wykluczyć lub zdecydowanie zminimalizować ryzyko zniszczenia turbiny. Warto zapoznać się z kosztem regenaracji turbiny.